Kέντρο λογοθεραπείας - εργοθεραπείας στον Πύργο. Το ιατρείο της κα. Φωτοπούλου Ευαγγελίας βρίσκεται στην οδό Γκοτσινα 11.
- Διαταραχές λόγου και ομιλίας
- Μαθησιακές δυσκολίες
- Αγωγή λόγου
- Τραυλισμός
- Αφασία
- Αυτισμός
- Συμβουλευτική γονέων
1. Τι είναι η λογοθεραπεία
Λογοθεραπεία είναι η ειδική παιδαγωγική επιστήμη που ασχολείται με τη διάγνωση ,την εφικτή ή μη αντιμετώπιση , το σχεδιασμό της θεραπείας και την έρευνα των πολύμορφων λεκτικών ανεπαρκειών στην προφορική και γραπτή τους μορφή .
Ο προφορικός λόγος είναι μια διαδικασία που δομεί τη σκέψη στον εγκέφαλο μας. Η διεκπεραίωση της σκέψης σε κίνηση καλείται ομιλία. Το κωδικοποιημένο δίκτυο μεταξύ λόγου και κίνησης καλείται γλώσσα .Η γλώσσα είναι το βασικότερο μέσο επικοινωνίας μεταξύ των έλλογων όντων .
Οι αιτίες για τις οποίες ένα παιδί αδυνατεί να μεταβεί από τον ένα στάδιο εξέλιξης του λόγου σε κάποιο επόμενο είναι πολλές και σύνθετες. Κληρονομικοί , οργανικοί , κοινωνικοί και ψυχολογικοί είναι οι παράγοντες εκείνοι που θα καθορίσουν την επιτυχημένη ή όχι μετάβαση μεταξύ σταδίων .
Τι θα πρέπει να κάνει το παιδί ώστε νε έχει ένα καλό δομημένο προφορικό λόγο για να μεταβεί σε επόμενο στάδιο μάθησης του γραπτού λόγου :
4 έως 5 ετών :
ü Ακολουθείσύνθετεςεντολές.
ü Καταλαβαίνειαντίθετεςέννοιες (πάνω–κάτω, μεγάλο–μικρό).
ü Έχεικατακτήσειόλαταφωνήματατηςελληνικήςγλώσσαςσεεπίπεδοδιάκρισηςκαιπαραγωγής.
ü Απαντάκαικάνειαπλέςερωτήσεις.
ü Αντικαθιστά ελάχιστα φωνήματα.
ü Εκφράζεισυναισθήματα.
ü Χρησιμοποιείπροτάσειςμε 4 - 6 λέξεις.
ü Καταλαβαίνει 1200 – 2000 λέξεις.
ü Καταληπτότηταομιλίας 80%.
ü Εκφραστικόλεξιλόγιο 800 – 1500 λέξεις.
ü Βελτιώνειταγραμματικάκαισυντακτικάλάθη.
ü Ψιθυρίζει
ü Χρησιμοποιείσωστάτονπληθυντικόαριθμό, αντωνυμίες, χρόνουςρημάτων.
ü Αντιλαμβάνεταιτιςέννοιεςπαρελθόνκαιμέλλον.
ü Συμμετέχεισεσυζητήσεις.
5 έως 6 ετών:
ü Γνωρίζει και ονομάζει 6 χρώματα.
ü Ονομάζει 3 σχήματα.
ü Καταλαβαίνει περίπου 12.000 λέξεις.
ü Αυξάνει συνεχώς το λεξιλόγιό του.
ü Συμμετέχει σε διαλόγους.
ü Μετράει αυτοματοποιημένα μέχρι το 30.
ü Συμμετέχει σε ομαδικά παιχνίδια και ακολουθεί τις οδηγίες.
ü Σύνθετες εντολές (3 μέρη).
ü Ονομάζει τις μέρες της εβδομάδας και αντιλαμβάνεται αντίθετες έννοιες.
ü Χρησιμοποιεί κλίσεις και χρόνους ρημάτων (αόριστος, μέλλοντας).
ü Γραμματικά πλήρης προτάσεις.
ü Επικοινωνεί εύκολα με παιδιά της ηλικίας του και με ενήλικες
Φυσικά κάθε παιδί είναι διαφορετικό και έτσι πρέπει να το αντιμετωπίζουμε. Ένα παιδί μπορεί να έχει εντελώς διαφορετικό ρυθμό ανάπτυξης και εξέλιξης ακόμα και από τον αδερφό ή την αδερφή του.Ένα παιδί μπορεί να μην καταφέρνει να μεταβεί σ ένα προηγμένο στάδιο λόγου με την ίδια εξέλιξη που μεταβαίνει κάποιο άλλο παιδί. Επίσης μπορεί και να παρουσιάζει δεξιότητες που δεν παρουσιάζει ένα συνομήλικο του με γρήγορο ρυθμό λεκτικής ανάπτυξης.
Επειδή λοιπόν όλα είναι και ιδιοσυγκρασιακά καθορισμένα η οποιαδήποτε ανησυχία του γονιού θα ήταν θεμιτό να μοιράζεται με τη γνώση ενός επιστήμονα ειδικού σε θέματα λόγου και ομιλίας ,ώστε εάν κριθεί απαραίτητο να αντιμετωπιστεί η οποιαδήποτε δυσκολία εγκαίρως. Η πρόγνωση και η έγκαιρη αντιμετώπιση είναι αυτή που θα διασφαλίσει την μετέπειτα μαθησιακή πορεία του παιδιού.
2. Ο ρόλος του οικογενειακού περιβάλλοντος στην ανάπτυξη του λόγου και της ομιλίας .
Ο προφορικός λόγος είναι έμφυτη ανάγκη του ατόμου για επικοινωνία προκειμένου να καλύψει ανάγκες όπως η επιβίωση και η κοινωνικοποίηση.
Όταν σ ένα παιδί, που δεν έχει κάποια νευρολογική ή οργανική δυσλειτουργία , μπλοκάρουμε την ομαλή μετάβαση ωρίμανσης από το ένα στάδιο στο άλλο ,τότε θα παραμείνει εκεί όπου οι ανάγκες του είναι ήδη μικρές , συγκεκριμένες και ικανοποιούνται πλήρως από το περιβάλλον. Αυτό συμβαίνει όταν δεν του επιτρέπουμε να έρθει αντιμέτωπο με τις δυσκολίες και να αναπτύξει τρόπους επίλυσης των προβλημάτων τουΠ.χ. όταν αφήνουμε το παιδί να μιλάει όπως αυτό νομίζει , και δεν του επισημαίνουμε το σωστό, όχι πάντα διορθωτικά και ποτέ με τρόπο που να το υποτιμά ή να το ενοχλεί, και παράλληλα του καλύπτουμε τις βασικές του ανάγκες χωρίς να το βοηθάμε να αναπτύξει συλλογισμούς επίλυσης .Τότε το μπλοκάρουμε και συμβάλουμε στη στασιμότητα και στην καθήλωση σε προηγούμενο στάδιο ανάπτυξης. Φυσικά η μετάβαση, η παραμονή και η εξέλιξη του κάθε σταδίου δεν είναι για όλα τα παιδιά η ίδια καθώς ο ρυθμός ανάπτυξης έχει και ιδιοσυγκρασιακά χαρακτηριστικά.
3. Μαθησιακές Διαταραχές- ειδικές μαθησιακές δυσκολίες.
Γλωσσικές Μαθησιακές Διαταραχές
Σχετίζονται με τις ικανότητες:
· Ανάγνωσης
· Ορθογραφίας
· Γραφής
Οι διαταραχές αυτές δεν προκαλούνται και δε σχετίζονται με τη νοητική ανεπάρκεια και μάλιστα τα περισσότερα άτομα με μαθησιακές δυσκολίες έχουν νοητικό επίπεδο στο μέσο όρο ή και ανώτερο. Οι μαθησιακές δυσκολίες οφείλονται στη διαφορετικότητα της δομής του εγκεφάλου που υπάρχει εκ γενετής και τις περισσότερες φορές σχετίζεται με συγκεκριμένα γλωσσικά προβλήματα.
Τα παιδιά με μαθησιακά προβλήματα τις περισσότερες φορές έχουν και προβλήματα στον προφορικό λόγο .Ο εντοπισμός και η θεραπεία των δυσκολιών στον προφορικό λόγο βοηθούν στην πρώιμη αντιμετώπιση του προβλήματος των μαθησιακών δυσκολιών με μεγάλο ποσοστό επιτυχίας
Ποια παιδιά κινδυνεύουν να εμφανίσουν μαθησιακές δυσκολίες
Τα παιδιά που έχουν τις μεγαλύτερες πιθανότητες να εμφανίσουν μαθησιακές δυσκολίες μπορεί να έχουν μερικά από τα παρακάτω χαρακτηριστικά :
1.Οικογενειακό ιστορικό καθυστέρησης στην ανάπτυξη του λόγου και της ομιλίας .
2.Δυσκολία στην επεξεργασία των ήχων, (φωνημάτων ) των λέξεων.
3.Δυσκολία στην εύρεση των λέξεων που χρειάζονται για να εκφράσουν βασικές σκέψεις, ιδέες και πιο σύνθετες εξηγήσεις, περιγραφές.
4.Δυσκολία στην κατανόηση του προφορικού λόγου και/ή γραπτού περιλαμβάνοντας για πιο μεγάλα παιδιά σχολικά εγχειρίδια και κείμενα σχολικών βιβλίων.
5. Αργή ανάπτυξη λεξιλογίου.
6. Προβλήματα στην κατανόηση και χρήση της γραμματικής σε προτάσεις.
7.Δυσκολία στην απομνημόνευση αριθμών και γραμμάτων που βρίσκονται σε συνέχεια , ερωτήσεις και οδηγίες.
8.Δυσκολία στην οργάνωση και στον προγραμματισμό , συμπεριλαμβάνοντας για μεγαλύτερα παιδιά , τον σχεδιασμό σχολικών εργασιών και μακροπρόθεσμων στόχων που αφορούν το σχολείο .
Άλλα γλωσσικά προβλήματα
Το παιδί με ειδική μαθησιακή δυσκολία στη γραπτή μορφή του λόγου (δυσλεξία)- έχει δυσκολία με τη γραπτή μορφή των λέξεων δηλαδή με τον γραπτό λόγο. Δυσκολεύεται να ταυτίσει το φώνημα- αυτό που ακούει – με το γράφημα- το αντίστοιχο σύμβολο.
Όμως το παιδί με δυσλεξία έχει δυσκολία τόσο στο γραπτό όσο και στον προφορικό λόγο. Αυτά τα προβλήματα μπορεί να περιλαμβάνουν :
1. Την έκφραση ιδεών με συνοχή :
Σα να ξέρει τις λέξεις και να βρίσκονται στην «άκρη στο στόμα» και να μη μπορούν να βγούνε έξω. Συνεπώς τα εκφωνήματα μπορεί να είναι ασαφή και δύσκολα στην κατανόηση τους (πχ χρήση γενικών λέξεων όπως «πράγμα» , «τέτοιο» για την αντικατάσταση λέξεων που δεν μπορούν να ανακληθούν .) Εκφωνήματα που γεμίζουν τα κενά όπως «εεε» μπορεί να χρησιμοποιηθούν για να δοθεί χρόνος όσο γίνεται προσπάθεια ανάκλησης μιας λέξης από τη μνήμη.
2. Εκμάθηση νέου λεξιλογίου που το παιδί ακούει πχ σε ομιλίες, μαθήματα και / ή βλέπει π.χ σε βιβλία .Σα να μην μπορεί να συγκρατήσει τόσο ηχητικά όσο και εννοιολογικά τη μορφή της νέας λέξης
3. Την κατανόηση των ερωτήσεων και την εκτέλεση οδηγιών τις οποίες ακούει και διαβάζει .
4. Την ανάκληση αριθμών σε συνέχεια π.χ αριθμοί τηλεφώνου και διευθύνσεις .
5. Την κατανόηση και συγκράτηση λεπτομερειών που αφορούν στην πλοκή μιας ιστορίας ή στην παράδοση σχολικού μαθήματος.
6. Αργός ρυθμός ανάγνωσης και μειωμένη κατανόηση των όσων διαβάζει
7. Την εκμάθηση λέξεων ενός ποιήματος ή τραγουδιού.
8. Τον διαχωρισμό των όρων δεξί αριστερό , κάτι που δυσκολεύει την ανάγνωση και γραφή καθώς και οι δύο ικανότητες απαιτούν τον καλό προσανατολισμό στο χώρο.
9. . Λάθη στη σειρά των αριθμών που είναι μέρος κάποιου μαθηματικού υπολογισμού .
10. Δυσκολία στην ορθογραφία.
11. Την απομνημόνευση και αναδιήγηση
12. Ικανότητα κατανόησης και εκμάθησης της ώρας.
13. Γράμματα και αριθμούς
14. Την εκμάθηση της αλφαβήτου
15. Την αναγνώριση των ήχων( φωνημάτων) που αντιστοιχούν σε κάθε γράμμα ( γράφημα) κοινώς την ταύτιση φωνήματος γραφήματοςκάτι που δυσκολεύει την ανάγνωση και γενικά το γραπτό λόγο.
16. Κατά τη γραφή «μπέρδεμα» στη σωστή σειρά των γραμμάτων μιας λέξης.
Άλλες Πιθανές προβληματικές περιοχές.
1.Έλλειψη προσοχής και διάσπαση:
Σκέψεις που δε σχετίζονται με το θέμα , περιβαλλοντικός θόρυβος και υπερβολικά οπτικά ερεθίσματα προκαλούν πρόβλημα στην ικανότητα διατήρησης της προσοχής στις εισερχόμενες πληροφορίες.
2. κινητικός συντονισμός .
Κάποια παιδιά καθυστερούν να μάθουν πώς να δένουν τα κορδόνια ή μπορεί να φαίνονται αδέξια την ώρα που παίζουν ακόμα και την ώρα που τρέχουν ή περπατούν.
3.Ικανότητες οργάνωσης .
Χάνουν την σειρά τους και έχουν πρόβλημα στο να ολοκληρώσουν τις δραστηριότητες
τους με αποτελεσματικό τρόπο. Ο σχεδιασμός τόσο για την οργάνωση όσο και για τη γραφή γραμμάτων και εργασιών επίσης επηρεάζεται με αποτέλεσμα να προκαλείται αδυναμία επικέντρωσης της προσοχής ή μια ανοργάνωτη αλληλουχία ιδεών / σκέψεων.
Γενικά:
· Οι διαταραχές προφορικού λόγου τις περισσότερες φορές σχετίζονται και ακολουθούνται από διαταραχές στο γραπτό λόγο.
· Η καλύτερη αποκατάσταση γίνεται με την έγκαιρη διάγνωση
· Οι πιθανότητες να εμφανίσει μαθησιακές δυσκολίες στο γραπτό λόγο ένα παιδί με δυσκολίες στον προφορικό μειώνονται κατά πολύ ,εάν το παιδί ξεκινήσει εγκαίρως πρόγραμμα αποκατάστασης του προφορικού λόγου
· Ένα παιδί με μαθησιακές δυσκολίες δεν είναι ένα «κουτό» παιδί εφόσον οι δυσκολίες αυτού του τύπου δε σχετίζονται με χαμηλό δείκτη νοημοσύνης .
· Το παιδί με μαθησιακές δυσκολίες εάν δεν αντιμετωπίζεται με θεραπευτικό πλαίσιο θα εμφανίσει προβλήματα συμπεριφοράς και οι συνέπειες ενδέχεται να είναι μη αναστρέψιμες για τη σχολική , και όχι μόνο, διαδικασία.
